De reuzesprongen die nu gemaakt worden op het gebied van Artificial Intelligence (AI) markeren de beginfase van een lange revolutie. 'Een revolutie met majeure impact op economieën en samenlevingen', stelt Sander Zondag, Chief Investment Officer van OBAM Investment Management. 'We kunnen nu niet voorspellen hoe die impact er precies uitziet, maar de vele voorbeelden van succesvolle toepassingen die er al zijn, suggereren dat praktisch geen bedrijfstak onberoerd zal blijven.'
Vergeet de wet van Moore. Gordon Moore, een van de oprichters van Intel, voorspelde in 1965 dat door miniaturisatie het aantal transitoren per vierkante millimeter chip - en dus de rekenkracht van computers - elke twee jaar zou verdubbelen. Decennialang hield deze wet stand en intussen werd hij van toepassing verklaard op allerlei soorten technologische vooruitgang.
Tot afgelopen jaar. Met de ontwikkeling van parallel computing en met de komst van de nieuwe AI-geoptimaliseerde H100-GPU chips en software van Nvidia, die in één jaar tijd de capaciteit van computers niet verdubbelde of verviervoudigde, maar vertienvoudigde, was daar ineens de doorbraak van AI. 'Let wel: in combinatie met de steeds grotere beschikbaarheid van enorme hoeveelheden data', aldus Sander Zondag. 'Die datastroom kon door de krachtiger GPU's - die tegelijkertijd tientallen of zelfs honderden instructies verwerken, in plaats van achter elkaar - ineens tegen veel lagere kosten worden verwerkt. En die capaciteit is voor iedereen met een pc en internetverbinding toegankelijk; zie ChatGPT.'
En toen was er een hype geboren.
'Haha, nee, wij denken niet dat het een voorbijgaande hype is. Wij denken dat AI een game changer is: de regels van het spel gaan veranderen. Vergelijk het met de komst van de pc, of met wat er gebeurde toen mobiele telefoons op de markt kwamen, voor iedereen beschikbaar. Of met wat de afgelopen jaren gebeurde met de ontwikkeling van cloud computing. Wellicht dat AI zelfs nog ingrijpender gevolgen heeft, die we ons nu nog niet geheel kunnen voorstellen. Volgens mij verkeren wij met zijn allen in de fase dat we de mogelijkheden en consequenties nog volop aan het onderzoeken zijn.'
Intussen zijn de eerste concrete voorbeelden toch al voorhanden?
'Jazeker, en AI creëert voor de toeleveranciers al volop waarde. We zagen natuurlijk al dat de grote technologiereuzen zoals Microsoft, Nvidia en Google daarbij voorop lopen. Logisch: ze leveren bijvoorbeeld de chips en de cloudinfrastructuur die nodig is voor de enorme rekencapaciteit, en daarnaast financieren ze de ontwikkeling van gespecialiseerde AI modellen, om die vervolgens in hun diensten en producten op te nemen. Zo werkt Microsoft aan een additionele AI-module waarmee niet mis te verstane efficiëntievoordelen zijn te behalen. Die zal voor 30 dollar worden aangeboden aan alle abonnementhouders. Ten overvloede: dat zijn er vele miljoenen.'
AI gaat dus vooral bijdragen aan meer economische groei door de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten?
'Naar verwachting zal dat met name op de langere termijn de impact zijn: met AI versterkte producten zullen de consumptie kunnen verhogen of aanpassen. Op de kortere termijn kunnen we echter al productiviteitsverhogingen zien door de inzet van AI-toepassingen. Automatisering en robotisering krijgen een enorme stimulans en in vrijwel alle bedrijfstakken kunnen we daar ons voordeel mee doen.'
Ook in traditionele sectoren dus?
'In transport bijvoorbeeld, waar het altijd de vraag is wat de meest efficiënte routes zijn. Met behulp van AI-optimalisaties kunnen veel meer databronnen worden gebruikt om tot de beste oplossingen te komen, bijvoorbeeld data over weersomstandigheden. AI gaat ook helpen bij het verder ontwikkelen van autonome besturingssystemen, een data-intensieve uitdaging waarin bijvoorbeeld Tesla een leidende rol zoekt. Maar denk bijvoorbeeld ook aan de zorg. AI kan de helpen bij diagnoses en ontwikkeling van innovatieve medicijnen, maar ook bij het automatiseren van verzorgende taken. Laatste voorbeeld: AI-toepassingen gaan een grote impact hebben op alles wat met design te maken heeft. Adobe bijvoorbeeld timmert al jaren aan de weg met het almaar verbeteren van film-, video- en fotokwaliteit voor haar klanten in de mediasector. Daar komen binnen afzienbare tijd talloze mogelijkheden bij om beelden te manipuleren en te combineren wat je als mens bijna niet verzint.'
En OBAM zelf? Hoe kijkt u aan tegen het gebruik van AI in het beleggingsproces?
'Er is alle reden om te kijken hoe specifieke AI-toepassingen ons kunnen helpen de datasets die van belang zijn voor onze processen slimmer te structuren. Beleggingsbeslissingen nemen draait natuurlijk om het verwerken van alle mogelijke soorten informatie en ik twijfel er niet aan dat dit efficiënter kan worden ingericht. Een eenvoudig voorbeeld zijn de tools die nu voorhanden zijn om korte samenvattingen te genereren uit lange tekstdocumenten. Aan de andere kant zien we ook al beleggingsproducten op de markt verschijnen met AI in de naam - etf's bijvoorbeeld - maar eerlijk gezegd zijn die volgens ons vooral op oude kennis gebaseerd.'
Is de inhoud van OBAM's beleggingsbeleid verandert door de doorbraak van AI?
'We inventariseren en monitoren de impact van deze ontwikkelingen voor alle onderdelen van ons beleggingsuniversum, in het volle besef overigens - zoals gezegd - dat lang niet alles nu al kenbaar is. Maar waar wij beweging zien, is onze aandacht gericht op de vraag wie de leidende partijen zijn, wie de beste technologie heeft, wie het hoogste ontwikkelingstempo heeft. Veel bedrijven kunnen hooguit in de pas lopen en dat is natuurlijk prima, niet iedereen kan voorop lopen, maar de groeipotentie, die zit vooral bij de ondernemingen die de nieuwe technologie vroeg en snel overnemen.
'Dat gezegd hebbende: de veronderstelling is ook dat veel van de bedrijven die straks AI optimaal zullen benutten nu nog niet eens bestaan. AI heeft dus ook iets ongrijpbaars voor beleggers, de onzekerheden zijn voorlopig aanzienlijk. Ik vrees ook dat we daar voorlopig mee moeten leren leven.'
